de groene ruimte van Drenthe

Beuk

De beuk, Fagus sylvatica

Een prachtige boom welke een respectabele leeftijd en grote kan krijgen. Dat vonden onze voorouders ook hij is dan ook veel aangeplant bij landerijen buitenhuizen en landgoed bossen etc. iedereen kent wel de lanen met beuken aangeplant in de landgoedbossen met
de assenstelsels. Langs de paden en lanen werden loofbomen geplant die hardhout leveren zoals de eik en beuk. In de vakken werd naaldhout geplant. Op natte gronden werd het zand uit de sloot naast de sloten op een rul gelegd om zo de bomen meer wortelbare grond te geven. De rijke adel en gegoede burgers behielde deze bomen en de arme adel verkocht ze. Het genieten van de natuur is van alle tijden. De adel van vroeger waren echte natuurliefhebbers maar vormden deze naar eigen wensen om en legden enorme parken en landgoederen aan. Heel wat oudere bomen zijn door ze geplant, met vakkennis.

de beuk een echte bosboom, kan lange horizontale takken laten groeien om al het zonlicht te vangen.

jonge beukenlaan ongeveer 20 jaar oud

beukenlaan ouder dan 100 jaar(leeftijden van een boom zijn moeilijk te schatten)

beukenlaan

beuken

beukenlaan

beuken in het voorjaar

foto’s aanklikken voor vergrotingen

Maar ook in de natuur komt hij nadrukkelijk voor hij is niet alleen elegant maar ook een echte bosboom. Als er maar een beetje leem in de grond zit en er enigszins stabiele standplek is met voldoende wortelruimte dan kan er zo maar een beuk het gaan proberen. Liever aan de droge kant dan te nat, staat dan ook soms zomaar tussen de Grove dennen in. Een niet geringe prestatie.

beuk tussen groveden

fagus sylvatica

Net zoals de eik kunnen de zaailingen jaren lang overleven met een paar blaadjes om als het nodig is direct een ontstaan gat in de bladerenkroon op te vullen. Hij heeft een enorm dik bladerdak waar maar weinig zonlicht doorheen komt er groeit dan ook maar weinig onderbegroeiing in een beukenbos. Het blad van de beuk verteert langzaam duurt wel drie jaar. Dit wordt vaak als een nadeel gezien maar als de beuk zijn standplaats heeft aangepast naar zijn wensen dan is het beukenbos heel standvastig. Op de dikke humuslaag van het beukenbos kiemen de beuken voorspoedig, als er maar wat licht is. Dit is dan de rand van het bos of een open gevallen plaats. Het aanpassen van een standplaats is een veel voorkomend verschijnsel. Dit gaat meestal door verrijking van de standplaats. Door het totaal van organische stof dat om en onder de bomen valt, blad takken restanten van bloei etc. Maar ook valt er te denken aan licht en water een vegetatie creëert een eigen microklimaat. De beuk is wel heel dankbaar voor een goed afwaterende lemige grond.

beuken zaailingen

beuken van zaailingen gegroeid tot jonge planten

deze jonge beuk bewijst

foto’s aanklikken voor vergrotingen

beuken bosbouw

beukenbos op zandduinen

beuken blad

uitlopende beuken

jong beuken blad

uitlopende beuken takje

uitlopende beuk

beukenblad herfstkleur

beukenlaan in hefstkleur

beuk, fagus sylvatica in herfstkleur

beukenblad

horizontale takstand van de beuk in de schaduw, een echte bosboom.

detail van de bloeiende boom, beuk.

detail bloem beuk

bloeiende beuken tak

uitgebloeide mannelijke katjes beuk

bevruchte vrouwelijke bloem beuk

bloeiende mannelijke katjes beuk

mannelijke en vrouwelijke katjes beuk

vrouwelijke vruchten beuk

rijpende beukennootjes

bijna rijpe beukennootjes

opende beukennap

rijpe beuken nootjes

Het ontkiemen van een beuken zaadje.

Deze slideshow vereist JavaScript.

Soms is er een grote opkomst van beukenzaad. Dit is een gevolg van een samenspel van licht, temperatuur, vocht en tijd. Tijdens de bloei, zaadzetting en kieming moeten deze aan bepaalde voorwaarde voldoen. Deze zijn voor elke plant anders hierdoor heb je elk jaar wel een bepaalde plant of boom die meer zaad en zaailingen geeft dan andere jaren.

Tijdens de bloei kan een regenperiode een late vorst of droogte de nodige positieve of negatieve invloed hebben, natuurlijk is de wind ook belangrijk (voor windbloeiers). Een goed of slecht groeiseizoen heeft de nodige invloed op de zaadzetting. Het zaad of nootje heeft anti kiemingsstoffen meegekregen deze breken of onder invloed van de tijd, licht, temperatuur(vorst) en vocht. Over dit onderwerp kan je zomaar een paar a4tjes vol typen. Maar kort gezegd het klimaat heeft grote invloed op de; hoeveelheid zaad, de verspreiding hiervan en de kieming. Ook moet het zaadje of nootje op een gunstige plek terecht zijn gekomen.

Deze zaailingen zijn een paar jaar oud en wachten op een mogelijkheid om door te groeien bv windval na een storm of sterfte van een boom.

Dat verschillende standplaatsen aan de voorwaarden tot kieming en verdere groei kan voldoen bewijzen de volgende foto’s.

beuken stam

beuk stam bosbouw

beukentakken en stam in het voorjaar

beuken bosbouw

beukenrij landgoed vossenberg

beukenstronk diverse keren afgezet

beuken tak

beukenknop

Een oer oude beuk

Geplaatst door wimvanderneut op december 1, 2013 Edit
Deze beuk heeft een aangetaste stam maar staat in een bos, de wind heeft er (nog) geen vat op gekregen. Ik durf niet te schatten hoe oud hij is, maar de zware vertakking en de dikke stam zijn aanwijzingen dat de beuk zomaar eens ouder dan 150 jaar kan zijn. Oudere bomen hebben een heel andere vertakking dan jongere of bomen van middelbare leeftijd. Als hij maar beschermt blijft tegen de wind kan hij nog vele jaren mee, hij zit goed in het blad de kroon laat weinig licht door. Waar hij staat? Is voor de boom beter als hij geen aandacht krijgt, van goed willende boom verzorgers. De in gerotte stam is niet op te knappen, een beuken stam blijft ook na een verzorgingsbeurt rotten. Standplaats verzorging is voor een boom het beste, groeien kunnen ze zelf wel. Deze standplaats is perfect anders was hij niet zo groot en oud geworden. (klik de foto’s aan voor vergrotingen)

oude beuk met geheel eigen vertakking

oude beuk

dood hout in de kroon van de beuk

ondanks de beschadigde stam staat deze beuk er nog steeds

Beukenlaan op landgoed Vossenberg

De beukenlaan op dit landgoed wordt al jaren, verscheidene decennia alleen maar door wandelaars gebruikt. Het loopt dood, wordt dan ook heel weinig gebruikt. In het verleden was dit waarschijnlijk een belangrijke laan/zandpad. Onderhoud, het opsnoeien van de bomen, wordt al heel lang niet meer gedaan de beuken hebben dan ook zware horizontale takken aangezet, om zoveel mogelijk licht te vangen. Dit heeft een fantastisch effect gegeven. Wat deze laan nodig heeft? Rust en continuïteit van het huidige beheer. En dit is niets doen, waarschijnlijk de moeilijkste beheersmethode. De erkenning dat de natuur ons niet nodig heeft. Alleen de grondwater stand mag niet te veel schommelen. De beuk heeft de uitstraling van een deftige heer maar is ook een vechter een echte inheemse bosboom. Totaal aangepast aan ons klimaat en omstandigheden. REDT ZICHZELF!!!

De beuken op het volgende fotoblok vertellen ook een heel verhaal. Oude beuken, dit is goed te zien aan zijn verbrede stamvoet door dikte groei van de wortels. De verdikkingen van de onderste zware takken worden veroorzaakt door reactie hout. De onderste takken worden en werden steeds zwaarder waardoor er meer krachten op komen. De boom regeert door de vorming van verdikt hout om deze krachten op te vangen, reactiehout. Een verdikte stamvoet en verdikte zware onderste takken zijn typisch iets voor een boom op leeftijd. Het zijn geen erg grote bomen hebben nooit echt veel concurrentie gehad en er was dus geen noodzaak voor een lange stam. Dit kan door menselijk beheer of door een slechte standplek waardoor andere bomen het snel opgaven.

oude beuken in de laan bij het landgoed Vossenberg

aan de rechterkant van de stan is goed de vorming van reactie hout te zien bij de tak aanzet

Hakhout beuken

Het is algemeen bekend dat essen en eikenhout gebruikt werden voor diverse doeleinde en dat er een hakhoutcultuur van is en was. Maar ook van de beuk was er een hakhoutcultuur. Restanten hiervan zijn te vinden in landgoedbossen en landerijen bij havezaten en herenhuizen etc. Net zoals de beuk zelf fotogeniek.
Beuken hout werd ondermeer gebruikt voor; Meilers houtskool dit brand met hoge temperaturen voor smederijen, gebruiksvoorwerpen, gereedschap, roken van paling, gewoon brandhout, schors tegen ontstekingen en natuurlijk voor meubelhout.
Bron, http://www.stemderbomen.nl/pages/artikelen/art_beuk.htm

doorgeschoten stammen beuken hakhout, asserbos

beuken stammen hakhout, asserbos

beuken hakhout, klencke

In het Asserbos staat deze meerstammige beuk. Waarschijnlijk een boomboeket of boomprop. Een boomboeket is een, Meerstammige boom ontstaan doordat meerdere bomen in een plantgat zijn geplant, waarna de stammen zijn vergroeid tot een boom. Boomboeketten werden in de achttiende en negentiende eeuw toegepast als decoratie in parken en tuinen. Men wilde hiermee de tuin een oud idyllisch aanzien geven door grillige hakhoutstoven na te bootsen.
Bron, http://www.probos.nl/index.php

stam meerstammige beuk

meerstammige beuk

Rode beuken blad, vlak na het uitlopen.
Het verschil in kleur komt door de invloed van de standplaats , meer of minder zonlicht/schaduw. En de erfelijke verschillen van de planten.

rode beukenlaan spaarbankbos

Rode zaailingen van de beuk.
Een spontane natuurlijke bastaard uit zaad. Maar als je twee rode beuken bij elkaar zet is de kans op een rode beuk groter. Op zo’n manier kun je best redelijk veel echt donkere rode beuken krijgen. In het Spaarbank bos staan door de mens geplante rode beuken naast de groene beuk, hier kom je dan ook licht getinte beuken tegen. De rode beuk heeft toch minder concurrentie kracht tegen over de groene beuk en in een natuurlijke omgeving zijn er maar enkele zaailingen die meerdere jaren overleven. Een rode beuk in de schaduw geeft lichter blad dan in de volle zon. Bladeren passen zich aan het microklimaat aan, dikker steviger blad in de volle zon. Het blad dat in schaduw van een bos groeit dunner en groter. Makkelijk na te gaan. Ook de bladstand is anders in de volle zon veel compacter.